โดย สำราญ กาญจนคูหา .โทร 086- 9184300 หรือ 053- 530148.

“ทำไปเถิดถ้าทุกอย่างที่มันเป็นสิ่งที่ดีงาม และจะเป็นประโยชน์กับผู้คนทั้งหลายในวันนี้และวันข้างหน้า ซึ่งตัวของเราจะไม่เหลือแล้ว คงจะเหลือเพียงสิ่งที่เราได้ทำไว้ให้เป็นอนุสรณ์ในความตั้งใจและใฝ่มุ่งในการกระทำสิ่งดีๆไว้เท่านั้น”

พระคงของเมืองลำพูนนั้น ผู้คนในสมัยก่อน ต่างนิยมยกย่องนับถือกันเป็นอย่างมาก เพราะได้รู้เห็นเป็นประจักษ์ แก่ตาและใจ ในเรื่องคงกระพันชาตรีและความเหนียว ตามภาษาของนักเลงโบราณที่หมายถึงหนังเหนียว ตีรันฟันแทง ฟันไม่เข้า ยิงไม่ออก นั่นคือสุดยอดที่เป็นพระพุทธคุณอันสูงส่ง ซึ่งมีอยู่ในองค์พระคงอย่างแท้จริง พระคงของกรุวัดพระคงฤาษีนั้นมีมากมายหลากหลายพิมพ์ทรง มีทั้งชนิดมีหน้าตาสวยงาม และชนิดที่ไม่มีหน้าตาปรากฎให้เห็นก็มี สำหรับขนาดของพระคงนั้น มีทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็กแตกต่างกันออกไป สีสันวรรณะของพระคงก็เช่นกัน มีมากมายหลายสี ส่วนเนื้อหานั้น มีทั้งเนื้อที่แข็งแกร่งราวกับหินผา และชนิดที่เปื่อยยุ่ย ก็มีปรากฎ พระคงนั้นมีอยู่อย่างมากมายมหาศาล มากกว่าพระอื่นใดในพระกรุชุดสกุลลำพูน ในสมัยก่อนมีการขุดพบพระคง ในทุกวัดทุกแห่งที่เป็นโบราณสถานอันเก่าแก่ ที่ได้ปลักหักพังลงกลายเป็นเนินดินเก่าๆ ดังนั้นพระคงที่มีจำนวนมากมาย มหาศาล จึงได้แพร่หลายไปทั่วทุกแห่งในเมืองไทย และทุกคนต่างได้ให้สมญาและขนานนาม เรียกชื่อพระคงนี้ว่า “ลำพูนดำ ลำพูนแดง” ซึ่งหมายถึงพระคงดำพระคงแดงของกรุแห่งเมืองลำพูน กลายเป็นสัญญลักษณ์อย่างหนึ่งของเมืองลำพูนไปเลย ด้วยการที่เป็นเจ้าของกรุ ที่ขุดพบได้มากที่สุดในเมืองโบราณแห่งนี้นั่นเอง

พระคงที่ท่านจะได้ชมต่อไปนี้เป็นพระคงที่ขุดพบขึ้นจากกรุ มาเป็นเวลานานแสนนานมาแล้ว เป็นพระคงที่มีเนื้อที่เรียกกันว่า “เนื้อจัด” คือมีความฉ่ำมันวาวของเนื้อที่เนียน นวลห นึกนุ่มตาเป็นที่ยิ่ง พระคงเนื้อจัดเหล่านี้ ถูกเก็บ รักษา ไว้เป็นอย่างดี เป็นพระกรุเก่าที่มีความงดงามและสมบูรณ์อย่างแท้จริง รูปแบบของพระคงแต่ละองค์นั้นเป็นไปแบบตามธรรมชาติขององค์พระ ที่ถูกสรรสร้างขึ้นมาด้วยแรงศรัทธาและจิตวิญาญาณของผู้สร้างโดยแท้ ดังนั้นเมื่อเพ่งพิศมองพระคงแต่ละองค์ที่นำเมาสนอให้ท่านชมนี้เป็นเวลานานๆ ก็จะเห็นความงดงามและซึ้งตาซึ้งใจในมิติขององค์พระอย่างน่าประหลาดเป็นที่ยิ่ง เรามาชมและศึกษากันกับพระคงกรุเก่าที่งดงามและเข้มขลัง ดังกล่าวกันดีกว่า.

ภาพที่ 1 พระคงสีเหลืองทอง ที่มีเนื้ออันเข้มขลัง องค์พระมีความงดงามและสมบูรณ์เต็มร้อย คราบกรุที่เป็นดินดำ เกาะติดอยู่ตามซอกมุมต่างๆอย่างแน่นหนา ล้างออกยาก เป็นคราบกรุเดิมๆที่ติดมากับองค์พระ จึงคงสภาพเดิมๆเอาไว้เพื่อให้ดูขลังและมีมิติ เนื้อพระและผิวพระนั้นมีความเนียนหนึกนุ่มตาเป็นที่ยิ่ง องค์พระประทับนั่งอย่างเป็นสง่าตามแบบฉบับของพระคงแท้ๆ ด้านหลังเป็นแบบปาดข้าง อูมนูนหนาพองาม จุดลับจุดสังเกตต่างๆมีอยู่อย่างบริบูรณ์ ไม่มีหัก แหว่งหรือแต่งเติมในส่วนใดเลย ขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 1/4 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม. ขุดได้ในบริเวณวัดพระคงฤาษี อำเภอเมือง ลำพูน เมื่อนานแสนนานมาแล้ว.

ภาพที่ 2 พระคงสี เหลืองทอง ที่มีเนื้อแห้ง คราบกรุและขี้กรุติดอยู่ตามซอกมุมต่างๆพอประมาณ กิ่ง ก้านและใบโพธิ์เป็นไปแบบธรรมชาติของพระกรุที่มีศิลปะมองดูไม่ขัดตา มีความลงตัวอย่างสมบูรณ์แบบ องค์พระมีความล่ำ สัน เศียรนั้นเป็นเศียรแบบกลมมน ด้านหลังและก้นฐานมีความเหี่ยวย่นของเนื้อหา อันสมกับอายุที่เก่าแก่นับพันปี ความงดงามและสมบูรณ์เต็มร้อย กว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 1/4 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม. ขุดได้ในบริเวณวัดพระคงฤาษี อำเภอเมือง ลำพูน.

ภาพที่ 3 การจะเรียนรู้และศึกษาพระกรุแท้นั้น ต้องมีตำราที่ดี มีของจริงที่วงการเขายอมรับ หรือมีรูปภาพที่มีความคมชัดพร้อมด้วยคำอธิบายที่ถูกต้อง คือการเรียนรู้ที่ถูกทาง อย่าเล่นหรือศึกษาเพียงคำบอกเล่าที่ไม่มีเหตุผล และเป็นการโฆษณาชวนเชื่อ ซึ่งปัจจุบันมีอยู่อย่างมากมายตามสื่อต่างๆ ควรใช้การพิจารณาอย่างละเอียด ว่าเป็นอย่างไร ค่อยๆเป็นค่อยๆไป จึงจะได้ความรู้ที่เป็นจริง พระคงองค์ที่เห็นนี้เป็นพระคงที่เรียกขานกันว่าเป็นพระคงกรุเก่า ที่ยังคงสภาพที่ให้มองเห็นถึงความเป็นของเก่าของโบราณอย่างแท้จริง เนื้อหา คราบกรุ ขี้กรุที่ติดอยู่จะฟ้องออกมาในตัวอย่างจริงแท้แน่นอน ให้ท่านพิจารณาอย่างละเอียดก็จะเข้าใจ พระคงองค์นี้เป็นพระคงสีพิกุลเข้ม คราบกรุที่ติดอยู่ ติดแน่นหนา ล้างแบบธรรมดาไม่ออก ต้องใช้วิธีค่อยๆแคะออก แต่ก็ไม่จำเป็นที่จะเอาออก เพราะคราบกรุขี้กรุจะเป็นตัวฟ้องและชี้วัดถึงความเก่า แก่ของอายุพระได้อย่างหนึ่ง ความสมบูรณ์ ความคมชัดในพระคงองค์นี้มีเต็มร้อย ขนาดกว้าง 2 3/4 ซ.ม. หนา 1 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม. หลังเป็นแบบหลังคลึง ขุดพบที่วัดพระคงฤาษีลำพูน.

ภาพที่ 4 พระคงกรุเก่าองค์นี้ คราบกรุที่ติดอยู่ค่อนข้างจะติดหนา ตามซอกมุมต่างๆ ลักษณะขององค์พระบิดงอเล็กน้อย เป็นไปแบบธรรมชาติที่ไม่เป็นการเสกสรรปั้นแต่ง แต่อย่างใด การที่พระคงต้องบิดงอนั้นเกิดจาก การทับกันขององค์พระที่วางเบียดซ้อนกันในเตาเผา ความร้อนของไฟ ทำให้เกิดการบิดงอขึ้นมาได้ จึงเป็นไปแบบธรรมชาติโดยแท้ เป็นข้อสังเกตได้อย่างหนึ่งของความเป็นพระกรุ และเป้นเสน่ห์อย่างหนึ่งของพระกรุแท้ ที่มีความแปลกแตกต่างกันออกไป ขนาดของพระคงองค์นี้ กว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 ซ.ม. สูง 3 ซ.ม.

ภาพที่ 5 พระคงองค์นี้เป็นพระคงสีพิกุล ที่มีฟอร์มพระที่ตั้งตรง ไม่บิดงอ เป็นฟอร์มที่ดูเรียบร้อย คราบกรุติดพอประมาณไม่ติดหนามาก ทำให้เห็นองค์ประกอบต่างๆของลวดลายประดับบนองค์พระได้อย่างชัดเจน เส้นสายรายละเอียดต่างๆดูง่าย เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจและหัดเล่นใหม่ ใช้เป็นแม่แบบตัวอย่างในการศึกษาได้เป็นอย่างดี ก้นฐานราบเรียบ มีตัวหนอนใต้ก้นฐานให้เห็นอย่างสมบูรณ์ ซึ่งจุดนี้เป็นจุดสังเกตที่จะต้องมีในพระคงแท้ทุกองค์ ไม่มีไม่ได้ ถือเป็นจุดตายจุดหนึ่งอย่างแท้จริง ขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม.

ภาพที่ 6 เป็นพระคงสีพิกุลอีกองค์หนึ่งที่มีความเก่าแก่ของเนื้อหา ที่ดูง่ายอย่างแท้จริง ความงดงามและสมบูรณ์แบบเต็มร้อย ฟอร์มพระได้สัดส่วน วางลงบนพื้นองค์พระตั้งตรง ไม่บิดงอในส่วนใด ด้านหลังเป็นหลังคลึง มีคราบกรุเดิมๆติดอยู่ คงไว้ในสภาพเดิมๆ เพื่อให้มองเห็นความเก่าแก่ขององค์พระซึ่งถือว่าเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของพระกรุที่ถูกฝังอยู่ในดินเป็นเวลาอันยาวนาน นับเป็นพันๆปี ค่อยๆสังเกตและเปรียบเทียบกันในองค์พระแต่ละองค์ เพื่อเป็นการเพิ่มพูนความรู้ที่ถูกต้อง ในที่สุดเราก็จะเรียนรู้ได้อย่างเข้าใจกันครับ ขนาดกว้าง 1 ? หนา 1 1/4 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม. พระคงองค์นี้มีปีกคือเนื้อเกินออกไปทางด้านข้างขวาขององค์พระ จึงมีขนาดที่กว้างขึ้นแตกต่างจากองค์อื่น.

ภาพที่ 7 พระคงสีเหลืองทอง ที่มีฟอร์มพระงามเรียบร้อยตั้งตรง เมื่อวางลงบนพื้น ไม่มีเนื้อเกิน การตัดขอบมีความพอดีพองามอย่างเหมาะสม คราบกรุติดอยู่ในองค์พระพอประมาณ เส้นสายรายละเอียดต่างๆมีครบถ้วนและสมบูรณ์แบบ องค์ประทับนั่งบนฐานบัลลังก์ของบัวลูกแก้วเม็ดกลมอย่าสง่าผ่าเผยไม่เอียงซ้ายเอียงขวาเหมือนกับพระเก๊ สมลักษณะของพระกรุที่มีศิลปะอันสูงส่งและงดงามเป็นที่ยอมรับกันทั่วทั้งวงการ ด้านหลังเป็นหลังคลึงที่ดูเรียบร้อย ไม่มีคราบกรุเห็นเนื้อแท้ที่มีความละเอียดหนึกนุ่มอันเป็นเสน่ห์ของพระกรุเก่าที่นิยมกันด้วยเนื้อหาที่เป็นมันหนึกนุ่มเช่นนี้ ขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 1/4 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม.

ภาพที่ 8 พระคงกรุเก่าเนื้อสีเหลืองทอง อันเข้มขลังด้วยคราบกรุ ขี้กรุสีเทาดำ ที่ติดอยู่ตามซอกมุมต่างๆ คราบกรุนี้มีส่วนช่วยให้ลวดลายต่างๆบนองค์พระดูคมชัด มีมิติและทำให้องค์พระเกิดความขลังอย่างมีพลัง สิ่งนี้คือเสน่ห์ของพระกรุแท้ๆที่เราไม่ควรจะมองข้ามไปในเรื่องของเนื้อหา เพราะมันจะเป้นการฟ้องถึงอายุและความเก่าแก่ถึงยุคหรือไม่ในตัวขององค์พระเอง เมื่อนำไปเปรียบเทียบกับพระที่สร้างขึ้นใหม่ก็จะเห็นความแตกต่างกันได้ชัดเจนจะแจ้งมากยิ่งขึ้น ขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม.

ภาพที่ 9 อีกองค์หนึ่งของพระคงสีเหลืองทองกรุเก่าที่งามตรงได้สัดส่วน วางตั้งบนพื้นได้อย่าสง่างาม เพราะมีหลังข้างปาดที่พอดี อย่างลงตัว ไม่บิดงอในส่วนใด คราบกรุติดกับองค์พระเบาบางพอประมาณ ทำให้มองเห็นเส้นสายรายละเอียดต่างๆบนองค์พระได้อย่างจะแจ้งชัดเจน ผิวพระดูเรียบร้อยเสมอไม่มีรอยแตกร้าวในส่วนใด มีเนื้อหาที่ดูหนึกนุ่ม เป็นเนื้อที่สู้แว่นอย่างแท้จริง เมื่อได้เข้ากล้องใช้แว่นส่องมองดูก็จะรู้ชัดเจนว่าเป็นเช่นไร พระองค์นี้เป็นแม่แบบสำหรับการดูและศึกษาพระคงทั้งกรุเก่าและกรุใหม่ได้เป็นอย่างดี ขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 1/4 ซ.ม. สูง 3 ซ.ม พระคงองค์นี้ มีก้นที่พับมาข้างหน้าดูราบเรียบแบบเดียวกับก้นฐานของพระรอดวัดมหาวัน เป็นข้อสังเกตอีกข้อหนึ่งในการพิจารณา

ภาพที่ 10 พระคงฟอร์มดีอย่างเข้าที ของพระคงสีเหลืองทองอีกองค์หนึ่ง พระคงที่แท้นั้นจะต้องมีความสง่างามขององค์พระที่มีลักษณะเฉพาะตัวคือ มีความล่ำสันบึกบึน มีความสง่างามอยู่ในที มีความองอาจอย่างมาดมั่นและมั่นคง สมกับชื่อของพระคงหรืออยู่คงโดยแน่แท้ การประทับนั่งนั้นต้องประทับอย่างตั้งตรง มั่นคงและองค์อาจ บนฐานประทับ ที่มีมีเม็ดบัวเม็ดกลมประดับอยู่ในฐานสองชั้น ในชั้นล่างสุด บัวเม็ดที่ห้า นับจากทางขวาขององค์พระจะต้องดูลอยตัว มีความห่างของระยะอย่างลงตัว กับบัวเม็ดที่สี่และเม็ดที่หก ระหว่างซอกของบัวเม็ดที่ห้าและเม็ดที่หก ถ้าใช้กล้องส่องดูก็จะเห็นเส้น หยึกหยักเป็นลักษณะคล้ายตัวหนอนติดอยู่ในจุดนี้ คืออีกจุดหนึ่ง ใช้เป็นจุดสังเกตหรือจุดตายที่มองข้ามไม่ได้ ให้ท่านลองพิจารณาดูก็จะรู้เห็นเป็นจริง ขนาดองค์พระกว้าง 1 ? ซ.ม หนา 1 ซ.ม สูง 2 ? ซ.ม

ภาพที่ 11 พระคงสีเหลืองทองที่ทรงคุณค่า ของความเก่าแก่และความขลังของพระพุทธคุณอันสูงส่ง อีกองค์หนึ่งอันเป็นพระกรุ ซึ่งเป็นที่ใฝ่ฝันสำหรับผู้ที่รักในการนิยมสะสมพระกรุแท้ อันมีเสน่ห์และมีชื่อเสียงเป็นที่รู้กันไปทั่วฟ้าเมืองไทย ว่าเพระคงลำพูนนี้ป็นพระกรุที่ทรงคุณค่ายิ่ง ที่ยังพอจะหามาอยู่ในความครอบครองได้อย่างสนิทใจ เพียงแต่ว่าจะหาพบได้ในที่ใด และมีความมั่นใจได้เพียงแค่ไหนเท่านั้น ฟอร์มของพระคงองค์นี้ดูเรียบร้อยและสวยงามในทุกประการ ไม่ว่าจะเป็นพิมพ์ทรงหรือเนื้อหาที่ดูหนึกนุ่ม ความเก่าแก่ที่ฟ้องอยู่ในตัวไม่ผิดเพี้ยนในความเป็นจริง คราบกรุติดอยู่กับองค์พระพอประมาณ เนื้อมีความละเอียดตามลักษณะของพระกรุเก่าแก่ของเมืองลำพูนอันมีชื่อเสียง ลวดลายต่างๆทั้งก้าน กิ่งและใบโพธิ์ รวมทั้งองค์พระมีความงดงามลงตัวอย่างเต็มร้อย ไม่มีที่ติ ด้านหลังเป็นแบบหลังคลึงนูนเด่นพองาม ท่านจะหาชมในที่แห่งใดไม่มีอีกแล้ว ขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม.

ภาพที่ 12 พระคงสีพิกุล ที่มีลักษณะของผิวพระเป็นแบบเดิมๆ เป็นพระเนื้อแห้ง ไม่ผ่านการใช้หรือถูกจับต้องมาก จึงไม่ปรากฎความมัน หนึกนุ่มให้เห็น คงสภาพเดิมๆ แบบที่เพิ่งขุดได้ออกมาจากกรุ เพื่อให้ท่านได้พิจารณาเปรียบเทียบกับพระกรุเก่าที่แสดงไว้ให้เห็นถึงสิบเอ็ดองค์ เป็นการศึกษาและเปรียบเทียบดูว่าระหว่างพระกรุเก่าที่มีการจับต้องและผ่านมือมากับพระที่เนื้อแห้งไม่ถูกจับต้องจากไคลมือว่าเป็นอย่างไร เพื่อเป็นกรณีย์ศึกษาได้อย่าง หนึ่ง ว่าท่านจะชอบและเลือกเอาในลักษณะใด ซึ่งความต้องการและความพอใจของแต่ละบุคคลนั้นไม่เหมือนกัน แล้วแต่ว่าจะชอบจะเลือกเอาในรูปแบบใด ซึ่งไม่ได้เป็นปัญหาเลย หากเราได้เรียนรู้กันด้วยเหตุผลและการรู้จริง ขนาดของพระคงองค์นี้ กว้าง 1 3/4 หนา 1 ซ.ม. สูง 2 3/4 ซ.ม.

ในท้ายนี้ ผู้เขียนหวังว่า ข้อคิดข้อเขียนพร้อมกับตัวอย่างของพระคงทั้งสิบสององค์นี้ คงจะพอที่ทำให้ท่านได้รับความรู้ ความกระจ่าง ขึ้นมาได้บ้างไม่มากก็น้อย หากจะเป็นประโยชน์ที่ได้เกิดขึ้น ผู้เขียนก็ยินดียิ่ง เพราะถือว่าการแบ่งปันสิ่งดีๆที่คนอื่นเขาไม่รู้นั้นคือประโยชน์ที่เกิดขึ้นอย่างมหาศาล และเป็นความดีงามที่ควรจะทำ และปฏิบัติอย่างแท้จริงครับ. ผู้เขียนยังมีความคิดว่า อยากจะทำหนังสือการเรียนรู้ และศึกษาพระกรุในพระชุดสกุลลำพูนทุกชนิด อย่างถูกต้อง พร้อมกับการชี้ตำหนิพิมพ์ต่างๆอย่างสมบูรณ์แบบ ทุกอย่าง รวมทั้งมีภาพที่สวยงามและคมชัด มีคำอธิบายอย่างละเอียดทุกอย่าง ที่จะเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ต้องการ จะเรียนรู้อย่างแท้จริง ถือเป็นตำราอันละเอียดในทุกแง่มุม ศึกษากันได้อย่างเป็นมาตรฐานอันแท้จริง แต่ก็มีปัญหาในเรื่องของการลงทุน หากมีผู้ที่สนใจใคร่อยากจะได้และสนับสนุน ผู้เขียนก็มีความพร้อมในการที่จะทำ ซึ่งก็คงจะพอเป็นไปได้ ถ้าหากมีแรงแห่งความต้องการและสนับสนุน เพราะข้อมูลต่างๆ และภาพขององค์พระทุกชนิดที่ถือว่าเป็นสุดยอดและเป็นมาตรฐานอย่างแท้จริง โดยได้กลั่นกรองและมีอยู่อย่างพร้อมมูลในทุกประการ จะมีก็เพียงความต้องการของท่านทั้งหลายเท่านั้นครับ. ช่วยกันคิดหน่อย และเสนอความคิดเห็นก็คงจะดีครับ. จะได้มีตำราดีๆของพระกรุชุดสกุลลำพูนที่สมบูรณ์แบบไว้ศึกษากันได้อย่างแท้จริงเกิดขึ้นครับ.